Marmara Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu İç Hastalıkları Anabilim Dalı İSTANBUL Giriş: Yaşlılarda ilaç yan etkileri çok yaygındır. Bu araştırma kardiyovasküler ilaç kullanı m hatalarının incelenmesi amacıyla 120 yaşlıda gerçekleştirilmiştir.
Hastalar ve Yöntem: AraÅŸtırma Mart-Haziran 2003 tarihlerinde huzurevlerinde yaÅŸayan 458 ve Florence Nightingale Kardiyoloji Servisi’ne baÅŸvuran 60 yaÅŸ ve üzerindeki 100 hasta ile yapılmıştır. Veriler anket yardımıyla toplanmış ve SPSS ile deÄŸerlendirilmiÅŸtir.
Bulgular: YaÅŸlıların yarıdan fazlası (%80) 3 ya da 4 grup ilacı birlikte kullanmaktadır. Olgu başına düşen kardiyovasküler ilaç sayısı 3.15’dir. YaÅŸlıların %29.2’sinde yan etki ortaya çıkmıştır. En fazla yan etki görülen ilaç grupları sırasıyla beta blokerler (%22.9), dijital türevleri (%18.8), antiaritmikler (%17.2), ACE inhibitörleri (%13.5) ve ca antagonistleridir (%12.8). Yan etkilerin %94.3 oranı ile kontrolsüz ilaç kullanımından kaynaklandığı ve polifarmasi ile iliÅŸkili olduÄŸu saptanmıştır (P<0.01). YaÅŸlıların %62.5’ine ilaçları konusunda hiç bilgi verilmemiÅŸtir; %84.2’si ilaçlarının kullanım amacını, %94.2’si yan etkilerini ve %95.8’i kullandığı ilaçları nın birbiriyle etkileÅŸimini bilmemektedir. Bilgi almak istediÄŸinde saÄŸlık personeline ulaÅŸamadı ğını ve ilacı bittiÄŸinde doktor kontrolü olmaksızın yeniden ilaç alarak kullanmaya devam ettiÄŸini ifade eden olguların oranı sırasıyla %46.7 ve %50’dir. Ä°laçlar hakkında bilgi verilen grupta ilaçlarını düzenli kullanma (P<0.01) ve ilaçların tekrar kullanımında hekime baÅŸvurma oranları beklenenin üzerinde (P<0.001); ilaçlarını düzenli kullanan grupta ise yan etki oranı beklenenin altındadır (P<0.05).
Sonuç: Hataların azaltılması, hekim, hasta ve/veya bakıcısı arasında koordinasyon sağlanması ve sorun olan yaşlıların hekime kolay ulaşımının düzenlenmesi ile sağlanabilir.
Keywords : Yaşlı, Kardiyovasküler ilaçlar, İlaç kullanım hataları, Yan etki, Polifarmasi