2Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Dahiliye-Endokrinoloji Anabilim Dalı, MERSİN Giriş: Menapozla birlikte gelişen insülin direncinde artma ve lipid metabolizmasında kötüleşme, metabolik sendromun komponentleridir. Hormon tedavisi almayan kadınlarda, bu süreçin hızlandığı bilinmektedir. Bu çalışmada postmenapozal dönemde sık kullanılan oral östrojen ve progesteron kombine hormon preparatı ile tibolon tedavisinin glukoz intoleransı ve lipid metabolizması üzerine olan etkisinin araştırılması.
Gereç ve Yöntem: 85 normoglisemik sağlıklı postmenopozal hasta randomize olarak 3 gruba ayrıldı. Grup 1'e (n=26) konjuge equine östrojen (CEE) + medroksiprogesteron asetat (MPA), Grup 2'ye (n=32) ise tibolon tedavisi başlandı. Grup 3 (n=27) ise kontrol grubu olarak belirlendi ve hiçbir tedavi verilmedi. Hastaların tedavi öncesi ve 12. haftada karbonhidrat metabolizması, insülin direnci (homeostaz modeli-HOMA-IR ) ve lipid parametreleri karşılaştırıldı.
Bulgular: CEE/MPA tedavisinin, açlık glukoz ve insülin, postgrandial 2. saat glukoz ve insülin, HOMA- IR, total kolesterol ve LDL değerlerini istatiksel anlamlı derecede azaltığı, ancak trigliserid ve HDL değerlerini artırdığı görüldü (p<0,01). Tibolon grubunda ise açlık glukoz, postgrandial 2. saat glukoz ve insülin düzeyleri artarken, açlık insülin, HOMA-IR, total kolesterol, trigliserid, LDL ve HDL değerleri istatiksel anlamlı derecede azaldı (p<0,01). Tedavi almayan grubun, takip süresinin sonunda glukoz ve lipid parametreleri kötüleşti (p<0,01).
Sonuç: CEE/MPA, postmenapozal sağlıklı kadınlarda insülin direnci ve lipid metabolizması üzerinde faydalı etkiler göstermektedir. Ancak daha az oranda olmakla birlikte tibolonun dab u parametreler üzerine pozitif etkileri bulunmaktadır.
Keywords : Postmenapozal insülin direnci; Glukoz intoleransı; Lipid metabolizması; Kombine hormon replasmanı; Tibolon