Turkish Journal of Geriatrics 2018 , Cilt 21, Sayı 2
MEME KANSERİ İLE İLİŞKİLİ LENFÖDEMİ OLAN YAŞLI HASTALARDA ÜST EKSTREMİTE FONKSİYONU: TANIMLAYICI BİR ÇALIŞMA
Oya ÖZDEMİR1, Pınar BORMAN1, Ayşegül YAMAN1
1Hacettepe University, Faculty of Medicine, Department of Physical Medicine and Rehabilitation, Ankara, Turkey DOI : 10.31086/tjgeri.2018239388 Giriş: Lenfödem, meme kanseri sonrası sık görülen bir komplikasyon olup fiziksel ve psikososyal sonuçlara yol açmaktadır. Lenfödemin zararlı etkileri, yaşlanma süreci ile birlikte daha fazla disabilite gelişmesine neden olabilir. Bu çalışmanın amacı, meme kanseri ile ilişkili lenfödemi olan yaşlılarda üst ekstremite fonksiyonları değerlendirmek ve üst ekstremite fonksiyonu ile demografik/klinik özellikler arasındaki ilişkileri araştırmaktır.

Gereç ve Yöntem: Çalışmaya ortalama yaşları 65.1±5.0 yıl olan 84 kadın katıldı. Yaş, vücut kitle indeksi, dominant el, medeni hal, eğitim düzeyi ve meslekten oluşan demografik özellikler kaydedildi. Kanser ve lenfödem ile ilişkili klinik özellikler gözden geçirildi. Üst ekstremite fonksiyonunu değerlendirmek amacıyla Kol, Omuz ve El Sorunları (DASH) anketi kullanıldı.

Bulgular: Hastaların ortalama vücut kitle indeksi 31.9±6.1 kg/cm2 idi. Lenfödem süresinin medyan değeri 8 aydı. Hastaların yaklaşık %60"ı evre 2 lenfödeme sahipti. İki ekstremite arası hacim farkının medyan değeri 558.5 ml idi. DASH skoru ile sadece vücut kitle indeksi, hacim farkı ve lenfödem arasında korelasyon mevcuttu. Regresyon analizi sonucunda, lenfödemi olan hastalarda üst ekstremite fonksiyonunu en iyi tahmin eden değişkenlerin vücut kitle indeksi ve hacim farkı olduğu belirlendi.

Sonuç: Yaşlı hastalarda meme kanseri ile ilişkili lenfödemin varlığı üst ekstremite fonksiyonlarını olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmanın bulguları, daha yüksek vücut kitle indeksi ve ekstremiteler arası hacim farkı olan hastaların daha fazla disabiliteye sahip olduğu göstermektedir. Bu nedenle, etkilenen kol hacminin yanı sıra vücut kitle indeksinin de azaltılmasına yönelik multimodal terapötik girişimlerin, lenfödemi olan yaşlı hastalarda üst ekstremite fonksiyonlarının düzeltebileceği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler : Meme kanseri; Lenfödem; Yaşlı; Üst ekstremite