Turkish Journal of
GERIATRICS

Dokuz Eylül Ãœniversitesi Tıp Fakültesi Halk SaÄŸlığı Anabilim Dalı, Ä°ZMÄ°R YaÅŸlılara yönelik koruyucu saÄŸlık hizmetlerinde, kapsamlı bir deÄŸerlendirme ile bağımlılık için risk faktörlerinin saptanması, bağımlılığın baÅŸlamasını önlemede temeldir. YaÅŸlılarda günlük yaÅŸam etkinliklerinde (GYE) bağımlılık durumunun ve bağımlılık için risk etmenlerinin saptanması amacıyla, Balçova 2 No’lu SaÄŸlık Ocağı bölgesinde yaÅŸayan 177 yaÅŸlı birey, evlerinde yüz yüze görüşme yöntemiyle deÄŸerlendirilmiÅŸtir. AraÅŸtırma grubunun %58.8’i kadın, %63.3’ü evli, %49.7’si ilkokul mezunu, %96.0’sı saÄŸlık güvencesine, %93.8’i düzenli gelire sahiptir. %21.5’i yalnız, %88.7’si apartman dairesinde yaÅŸamaktadır. Temel günlük yaÅŸam etkinliklerindeki bağımlılık durumu Barthel Indeksi ile deÄŸerlendirilmiÅŸtir ve bağımlılık, indekste yer alan etkinliklerden en az birini yardımsız yerine getirememe olarak tanımlanmıştır. YaÅŸlıların yaklaşık üçte biri temel GYE’nde bağımlıdır. En fazla bağımlılık, sırasıyla, mesane kontrolü, merdiven kullanma ve banyo yapmadadır; bu etkinliklerde kadınlar daha bağımlıdır. Diyabet, hipertansiyon, serebrovasküler olay öyküsü, kas-iskelet hastalıkları ve osteoporoz olanlarda bağımlılık riski artmıştır. Temel GYE’nde bağımlılık için, lojistik regresyon modeli ile geriye doÄŸru eleme yöntemiyle saptanan risk etmenleri ileri yaÅŸ (75+), üç ve daha fazla sayıda süregen durum varlığı ve zaman oryantasyonunda kayıptır. Belirlenen risk etmenleri, ileriye yönelik çalışmaların sonuçlarıyla Uyumludur. Ä°drar inkontinansı bağımlılık tanımının belirleyicisidir. YaÅŸlılar, birinci basamak saÄŸlık hizmetleri içinde risk etmenleri yönünden izlenmelidir. SaÄŸlık hizmetleri ve sosyal hizmetler, bağımlılık oluÅŸmamış erken yaÅŸtakilere ulaÅŸtırılmalı, bağımlı oldukları etkinliklere göre planlanmalıdır. Ãœlkemizde yaÅŸlılarda bağımlılık için risk etmenleri belirlenmelidir. Anahtar Kelimeler : YaÅŸlı, Günlük yaÅŸam etkinlikleri, Bağımlılık,Risk etmenleri.