Turkish Journal of Geriatrics 2006 , Cilt 9, Sayı 1
DÄ°YABETÄ°K YAÅžLILARDA TIBBÄ° BESLENME TEDAVÄ°SÄ° YAKLAÅžIMLARI
Hacettepe Üniversitesi, STYO, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, ANKARA Yaşam şekli ve beslenmedeki değişikliklerin insülin direncini ve diyabet riskini arttırdığı bilinmektedir. Yaşlı bireylerde daha çok tip 2 diyabet ve bozulmuş glikoz toleransına rastlanılmaktadır. Diyabetin tanısının kronik komplikasyonlar ortaya çıkmadan konulması ve tedavisi; yaşlının beslenme durumunu ve yaşam kalitesini olumlu etkiler, mortaliteyi azaltır. Tıbbi beslenme tedavisi (TBT) uygulanırken, yaşlanmaya bağlı olarak gelişen ve beslenme düzeyini etkileyen değişikliklere dikkat edilmelidir. Çiğneme ve yutma güçlükleri, görme kaybı, tat ve koku alma kayıpları, emilim bozuklukları beslenme durumunu etkiler. Yine oteoartrit, hipertansiyon, kardiyovasküler hastalıklar gibi birden çok kronik hastalığın varlığı ve buna bağlı olarak çoklu ilaç kullanımı beslenme düzeyini değiştirebilmektedir. Diyabetik yaşlıda beslenme durumunun periyodik olarak değerlendirilmesi, bireye özgü TBT programlarının daha sağlıklı yapılmasını, varsa vitamin ve mineral yetersizliklerinin saptanmasını sağlayacaktır. Tıbbi beslenme tedavisi; besin ve beslenme alışkanlıkları, metabolik profil ve tedavinin hedeflerine göre bireysel olmalıdır. Diyabetik hasta ağızdan yeterince beslenemiyorsa, enerji alımının azaldığı durumlarda multivitamin suplemantasyonu ve ağızdan enteral beslenme desteği düşünülebilir. Egzersiz, tedavinin tamamlayıcı bir parçasıdır. Yağ kitlesini azaltır, yağsız vücut kitlesini arttırır ve glikoz toleransını iyileştirir. Diyabetli yaşlı ve bakıcılarının eğitimi tedavinin diğer önemli bölümünü oluşturmaktadır. Birçok hastada farklı klinik sorunların bulunması ve bireysel ayrıcalıklar nedeniyle, eğitimin teke tek yapılması daha uygundur. Bireysel izlemin sağlanması metabolik kontrolü kolaylaştıracaktır. Anahtar Kelimeler : Diyabet, yaşlı, Beslenme durumunun değerlendirilmesi, TBT