Turkish Journal of
GERIATRICS

Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji Anabilim Dalı, İstanbul
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İstanbul Akılcı ilaç kullanımı (AİK) ilkelerine özenle uyulması, fizyolojik, farmakokinetik ve farmakodinamik değişiklikler ve tedaviye uyum eksikliği nedeniyle yaşlılarda daha büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada pratisyen hekimlerin yaşlı hastaların tedavisini düzenlerken AİK kurallarını ne ölçüde uyguladıkları araştırılmıştır. Hekimlerin AİK konusundaki tutum ve davranışları 162 hastayla görüşülerek sorgulanmış; bu hastalardan 122'sinin reçete örnekleri de analiz edilmiştir. Hastalarla yapılan görüşmenin sonuçlarına göre, bu çalışmaya katılan hekimlerin, hastalarının %75'ini muayene etmeden reçete yazdıkları, %63'üne tanısını söylemedikleri, %77'sine ilaçlar ile ilgili bilgi vermedikleri ve %91'ine ilaç dışı tedaviden söz etmedikleri, analiz edilen reçetelerin büyük çoğunluğunun (%70) ise okunaklı olmadığı görülmüştür. En sık yazılan ilaçlar arasında ilk sırada; çoğunluğunu antihipertansiflerin oluşturduğu kardiyovasküler sistem ilaçlarının (%28) yer aldığı, bunu analjezik /antiinflamatuvar ilaçların (%17) ve vitamin/mineral preparatlarının (%9) izlediği saptanmıştır. Hekimlerin analjezik ve antibiyotik seçiminde; sırasıyla nonsteroid antiinflamatuvar ilaçları (%62) ve penisilin+beta-laktamaz inhibitörlerini (%19) ilk sıralarda tercih etmeleri, ilaç seçiminde yeterince akılcı bir yaklaşım sergilemediklerini düşündürmektedir. Buna karşın, hekimlerin antihipertansif ilaç seçimlerinin daha akılcı olduğu görülmüştür. Ancak bu durum olasılıkla pratisyen hekimlerin hipertansif hastalarda çoğunlukla uzman reçetelerini yinelemelerine bağlı olabilir. Sonuç olarak pratisyen hekimlerin yaşlı hastaların tedavilerini düzenlerken akılcı ilaç kullanımı ilkeleri doğrultusunda davranmadıkları görülmüştür. Bu sorunun çözümü için yapılacak kapsamlı çalışmaların ışığında, pratisyen hekimlerin bu konuda sürekli eğitimi programlanmalıdır. Anahtar Kelimeler : Yaşlı, Akılcı ilaç kullanımı, Reçete yazma, Polifarmasi, Pratisyen hekim