Turkish Journal of Geriatrics 2012 , Cilt 15, Sayı 4
GAZİANTEP İL MERKEZİNDE YAŞAYAN YAŞLILARIN YAŞAM KALİTESİ DÜZEYİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Semiha AYDIN1, Leyla KARAOÄžLU2
1İstanbul Üniversitesi, Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu, İSTANBUL
2Rize Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, RİZE
GiriÅŸ: YaÅŸam kalitesi, mutlu olma ve yaÅŸamdan hoÅŸnut olmayı içeren, genel anlamda “iyi olma durumu” olarak kullanılan bir terimdir. Çalışmanın amacı Gaziantep il merkezinde yaÅŸayan yaÅŸlıların yaÅŸam kalitesi düzeyini ve etkileyen faktörleri saptamaktır.

Gereç ve Yöntem: Gaziantep ili Şehitkamil ve Şahinbey merkez ilçelerinde yaşayan 65 yaş ve üzeri nüfusu temsil eden 592 yaşlı ile çalışılmıştır. Yaşlıların yaşam kalitesi Dünya Sağlık Örgütü tarafından geliştirilen ve 6 alandan oluşan WHOQOL-OLD ölçeği ile değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde Independent Sample t test, One-way ANOVA, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis, lojistik regresyon kullanılmıştır.

Bulgular: Katılımcıların yaÅŸ ortalamaları 72.9±0.2'dir. YaÅŸlıların %67.4'ü evli, %57.1'i okur yazar deÄŸil, %92.9'unun en az bir kronik hastalığı var, %11.8'inin saÄŸlık güvencesi yok, %5.7'i halen gelir getiren bir iÅŸte çalışmaktadır. YaÅŸam kalitesi alan puan ortalamaları duyusal yetiler, özerklik, geçmiÅŸ, bugün ve geleceÄŸe ait aktiviteler, sosyal katılım, ölüm ve ölmek, yakınlık ve toplam puan ortalaması sırasıyla 15.5±0.1, 13.0±0.1, 12.1±0.1, 9.9±0.1, 15.9±0.1, 13.4±0.1 ve 55.8±0.5 olarak bulunmuÅŸtur. Çok deÄŸiÅŸkenli analizlerde “yüksek” yaÅŸam kalitesini en çok etkileyen deÄŸiÅŸkenler ilkokul ve üzerinde eÄŸitimli olma (OR=7.9), halen çalışıyor olma (OR=6.6), kronik hastalığın olmaması (OR=4.0), aylık gelirin olması (OR=2.3) ve grubun 65-74 yaÅŸ aralığında olması (OR=2.2) olarak bulunmuÅŸtur.

Sonuç: Gaziantep il merkezinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi ortalama puanı yüz üzerinden 55'dir. Yaşam kalitesi gelişmiş ülkelere göre düşük düzeydedir, Türkiye'de bildirilen değerlerle uyumludur. Anahtar Kelimeler : Yaşlı; Yaşlanma; Yaşam Kalitesi