2 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Laboratuvarı (ARLAB), İZMİR
3 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İZMİR
4 Dokuz Eylül Ãœniversitesi Tıp Fakültesi Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Ä°ZMÄ°R GiriÅŸ: Günümüzde, Alzheimer hastalığının (AH) kesin tanısı ancak post-mortem beyin incelemesi ile konulabilmektedir. YaÅŸayan bir hastada kesin AH tanısı koyabilecek hiçbir laboratuvar incelemesi yoktur. Bu konuda özelleÅŸmiÅŸ merkezlerde, AH tanısı klinik ölçütlerle % 90 doÄŸrulukla konmakla birlikte, her saÄŸlık merkezinde uygulanabilecek, kesin tanı koymayı hedefleyen laboratuvar belirteçlerine ulaÅŸmak için çalışmalar devam etmektedir. Son bilgiler ışığında, duyarlılık ve özgüllükleriyle ön plana çıkan üç BOS belirteci vardır: Amiloid beta (Aβ)1-40, Aβ1-42 ve fosfo-tau (f-tau).
Amaç: Çalışmamızda bu belirteçlerin olgu ve kontrollerde BOS düzeyleri, ELISA yöntemiyle belirlenmiÅŸ, klinik tanı esas alınarak özgüllük ve duyarlılıkları, laboratuvarımız için hesaplanmıştır. Ayrıca, ‘Muhtemel Alzheimer hastalığı' (MAH) olgularının BOS'larının PC12 hücre hattına sitotoksik etkisinin olup olmadığı araÅŸtırılmıştır. Bu amaçla hücre hattına AH ve kontrol BOS'larının eklenmesinden sonra, hücre canlılığı, 3-(4,5-dimethylthiazol- 2-yl)-2,5-diphenyltetrazolium bromide (MTT) testiyle deÄŸerlendirilmiÅŸ ve gruplar arasında karşılaÅŸtırma yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya, Dokuz Eylül Ãœniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı Demans PolikliniÄŸi hastaları arasından seçilmiÅŸ 15 Alzheimer hastası ve nörolojik bir sorunu olmayan, herhangi bir cerrahi giriÅŸim nedeniyle spinal anestezi uygulanması gereken hastalar arasından seçilmiÅŸ 15 kontrol dahil edilmiÅŸtir. Bulgular: Alzheimerli olguların ve kontrollerin BOS belirteçleri ortalamaları karşılaÅŸtırıldığında, olguların Aβ1-40 ortalamalarının kontrollerin ortalamalarından anlamlı olarak düşük olduÄŸu (p=0.014), f-tau deÄŸer ortalamalarının olgularda anlamlı olarak yüksek olduÄŸu saptanmıştır (p=0.04). Alzheimerli olguların Aβ1-42 ortalamaları ise kontrollerden farklı bulunmamıştır (p=0.054). Olgularda, f-tau'nun ayrıca, hastalık süresi ile orta güçlükte pozitif korelasyon gösterdiÄŸi bulunmuÅŸtur (Spearman Rho=0.575; p=0.025). Canlı kalan hücre sayısı ortalamaları deÄŸerlendirildiÄŸinde, olguların canlı kalan hücre sayısı ortalamasının da kontrollerden farklı olmadığı izlenmiÅŸtir (p=0.056).
Sonuç: Alzheimer hastalarının BOS'larındaki koruyucu ve toksik maddelerin araştırılması gereklidir.
Keywords : Alzheimer hastalığı, BOS belirteçleri, Sitotoksisite, PC12 hücre hattı