Turkish Journal of
GERIATRICS

Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ve Genetik Anabilim Dalı Mersin Sigara kullanımının pek çok hastalığın doğrudan ya da dolaylı etmeni olduğu bilinmektedir. Pek çok çalışma ile sitotoksik ve genotoksik etkisi oraya konmuştur. Sigara kullanımının insanlarda yaşam süresini önemli ölçüde düşürdüğüde ortaya konmuştur. Bu çalışmada sigara kullanımının; SCE (sister chromatid exchanges = kardeş kromatid değişimi) bazında genotoksik etkisi ve özgün bağışık sistemimizin en önemli hücresel elamanları olan lenfositlerde (hücre düzeyinde) yaşam süresi üzerine etkileri etkileri incelendi. Sigara içmeyen sağlıklı bireylerden kontrol grubu, en az 5 yıl süre ile günde bir paket sigara içen sağlıklı bireylerden deney grubu oluşturuldu. Deney ve kontrol grubundaki bireylerden alınan kanın bir bölümü ile SCE prosedürü ve kromozom analizi prosedürüne göre lenfosit kültürleri yapıldı. SCE Presedürüne uygun hazırlanan preparatlardan nitelikli metafaz plakları seçilerek kardeş kromatid değişimine uğrayan kromozomlar değerlendirildi. Sigara kullanımının genotoksik etkileri SCE bulguları kapsamında değerlendirildi. Kromozom analizi presedürüne uygun yapılan preparatlardan mitotik indeks değerleri belirlenerek hücrelerin mitoza giriş hızları saptandı. Kan örneklerinin diğer bölümünden de hemogram cihazı lenfosit değerleri saptandı. Mitotik indeks oranları ve lenfosit sayısı birlikte yorumlanarak lenfosit yaşam süresi farkının indirekt olarak saptanmasında kullanıldı. Sigara içmeyen bireylere göre sigara içen bireylerdeki SCE oranları 5,84'ten 7,73'e yükseldiği saptandı (p<0.01). Sigara içmeyenlerdeki 2,08 olan mitotik indekste lenfosit sayısı 2202 olurken Sigara içenlerde 2,64 olan mitotik indeksle lenfosit sayısı 2531'e yükselmiştir (p<0.05). Sigara içmeyenlere göre Sigara içenlerde mitotik indeks oranı artışı, lenfosit sayısındaki artıştan daha yüksektir. Bu durum sigara içenlerde lenfositlerin yaşam süresinin daha kısa olduğunu göstermektedir (p<0.05). Keywords : Sigara kullanımı, SCE, Mitotik indeks, Lenfosit sayısı, Lenfosit yaşam süresi