Turkish Journal of Geriatrics
2015 , Vol 18, Issue 2
DAMAR YAÅžLANMASI
Dr. Sami Ulus Maternity and ChildrenÂ’s Research and Training Hospital, Department of Cardiovascular Surgery ANKARA
Kalp ve damar hastalıkları insidansının yaşlanmayla birlikte artış gösterdiği ve gelişmiş ülkelerdeki
mortalite ve mobiditenin önde gelen nedenlerinin başında yer aldığı bilinmektedir. Yaşlanma
kronolojik bir süreç olmakla beraber bazı çevresel faktörler, kronik hastalıklar ve yaşam şeklinin
yaşlanmanın özellikler kardiyovasküler sistem üzerindeki etkilerinin meydana geliş şekli ve sürecini
hızlandırabildiği bilinmektedir. Yaşlılıkta damar sisteminde meydana gelen yapısal ve moleküler
düzeydeki değişiklikler nedeniyle kardiyovasküler sistem fonksiyonlarında bozulmalar meydana
gelmektedir. Damar yaşlanması yaşla beraber yavaş yavaş gelişen normal fizyolojik bir süreçtir.
Patofizyolojik vasküler değişikliklerin en bilinenleri ateroskleroz gibi intimal düzeyde başlayan
değişikliklerdir. Bununla birlikte media ve adventisyada kalınlaşma ve remodelinge yol açan
diğer vasküler patolojiler ateroskleroz yokluğunda dahi yaşlılıkla beraber ortaya çıkmaktadır. Bu
değişiklikler kollajen lifleri ve kovalen bağlarında artış, lokal inflamasyon, fibrozis, mukoid madde
depolanması, elastin içeriğinde belirgin azalma, elastik lamina kalsifikasyonları şeklindedir. Yaşlanmayla
ilişkili bu değişiklikler aterosklerozdan bağımsız olarak gelişen bir süreçtir, çoğu zaman yaşlanmayla
beraber, hipertansiyon, dislipidemi, diyabet, böbrek yetmezliği, diyet, genetik ve sigara
kullanımı gibi diğer faktörlerin de katkılarıyla aterosklerozu da aktive ederek kümülatif bir etki
oluşturmaktadır. Bu değişikliklerin oluş şekli ve mekanizması dikkatli incelendiğinde günümüzde
artan yaşlı nüfusta meydana gelebilecek kardiyovasküler olaylardan korunmakta önemli bir adım
atılabilecektir.
Keywords :
Yaşlanma; Aterosklerozis; Kan Damarları