Turkish Journal of
GERIATRICS

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı, İZMİR
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Biyokimya Bilim Dalı, İZMİR Menapozun yol açtığı vazomotor ve vajinal semptomların tedavisinde kullanılan hormon replasman tedavisinin (HRT), ileri yaşla birlikte görülen kognitif fonksiyon değişiklikleri ve Alzheimer hastalığının yanı sıra, postmenapozal süreçte izlenen ateroskleroz ve osteoporoz üzerine de olumlu etkilerinden bahsedilmektedir. Nitrik oksid , vaskuler bütünlüğün sağlanmasında ve hasarlanmadan korunmada önemli rol oynayan endotel kökenli bir damar gevşeticidir. Hormon replasman tedavisinin lipid profili ve damar endoteli üzerinde nitrik oksid aracılı olumlu etkileri, uygulamanın postmenapozal kadınları kardiyovasküler hastalıklardan korumada önemli olabileceğini düşündürtmektedir.
Çalışmada 20 postmenapozal kadında östradiol-17-valerat ile siproteron asetat kombine HRT tedavisinin kısa dönemde, serum nitrik oksid düzeylerine ve lipid profiline etkisi araÅŸtırılmıştır. Replasman öncesi bazal ve HRT sonrası 3.ayda alınan örneklere ait ölçümler eÅŸli Student’s t-testi ile karşılaÅŸtırılmış, p<0.05 anlamlı olarak kabul edilmiÅŸtir.
3 aylık HRT tedavisi sonrası serum nitrik oksid düzeyleri anlamlı bir şekilde yükselmiştir (p<0.001). Tedavi sonrası total kolesterol ve trigliserid değerlerinde anlamlı bir değişiklik bulunamamıştır. Yüksek dansiteli lipoprotein (HDL-K) değerleri tedavi sonrası anlamlı olarak yükselirken (p=0.017), bu yüksekliğe apolipoprotein A-I değerleri de eşlik etmiştir (p=0.041). Düşük dansiteli lipoprotein (LDL-K) ve apolipoprotein B düzeyleri tedavi öncesi ve sonrası karşılaştırıldığında, HRT sonrası anlamlı düşme gözlenmiştir (sırasıyla p=0.013, p=0.002).
Sonuç olarak kısa süreli HRT’nin endoteliyal fonksiyonu geri kazanmada nitrik oksid üzerinden etkili olabileceÄŸi ve lipid profilinde meydana getirdiÄŸi deÄŸiÅŸikliklerin ateroskleroz için risk faktörü olan ögeleri azalttığı gösterilmiÅŸtir. Anahtar Kelimeler : Hormon replasman tedavisi, Nitrik oksid, Ateroskleroz