Turkish Journal of Geriatrics 2004 , Vol 7, Issue 4
SEREBROVASKÜLER ATAK SONRASI KOGNİTİF FONKSİYON VE DUYU-DURUM DEĞİŞİKLİKLERİ
Ayşe YALIMAN, Nurten ESKİYURT, Meltem VURAL, Muhammed DÖNMEZ, Fatih ÇEŞME, Saime DEMİRCİ, Nalan BÖLÜKBAŞ, Hande BAŞAT ÜÇGÜLER
Ä°stanbul Ãœniversitesi Ä°stanbul Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Ä°STANBUL Orta yaÅŸ ve üzeri popülasyonda dünyada ilk sıradaki özürlülük nedeni olan serebrovasküler atak, geliÅŸen motor fonksiyon bozukluÄŸu yanısıra kognitif fonksiyonların gerilemesi, duygu-durum deÄŸiÅŸiklikleri ile hastaların günlük yaÅŸam aktivitelerini önemli derecede etkilemektedir. Çalışmamızın amacı, inme sonrası hastaların biliÅŸsel fonksiyon ve duygu-durum deÄŸiÅŸikliklerini deÄŸerlendirmek ve saÄŸlıklı kiÅŸilerin deÄŸerlendirmeleri ile karşılaÅŸtırmaktı. Bu amaçla serebrovaskuler atak geçirmiÅŸ 43 hasta ile yaÅŸ, cins ve eÄŸitim düzeyi eÅŸleÅŸtirilmiÅŸ 39 saÄŸlıklı kiÅŸinin kognitif fonksiyon ve depresyon düzeyleri “Mini Mental Durum Muayenesi (MMDM)” testi ve “Beck Depresyon Ölçütü (BDÖ)” ile deÄŸerlendirildi. Hastaların yaÅŸ ortalamaları 58.60±12.53 yıl olup MMDM puan ortalamaları 21.79±6.53’dür; inmeli 26 kiÅŸinin (%66.7) MMDM puanı 25 ve altındadır. SaÄŸlıklı kiÅŸilerin MMDM ortalamaları 27.03±3.24 ve 8 kiÅŸinin (%21.1) MMDM puanı 25 ve altındadır; iki grubun MMDM ortalamaları arasındaki fark anlamlıdır (p<0.001). Dominant hemisfer lezyonu olan hastaların MMDM puan ortalamaları (20.26±7.07 ) ile non-dominant hemisfer lezyonu olan hastaların MMDM puan ortalamaları (23.25±5.78) arasında istatistiksel bir fark bulunmamıştır. Kognitif fonksiyon puanları ile yaÅŸ arasındaki iliÅŸki deÄŸerlendirildiÄŸinde artan yaÅŸ ile kognitif fonksiyon puanının hasta ve saÄŸlıklı gruplarda düştüğü saptanmıştır. BDÖ puanları inmeli ve kontrol gruplarında sırasıyla 20.26±13.79 ve 7.39±5.10’dur ve fark anlamlıdır (p<0.001). Ä°nmeli hastalarda depresyon puanları ile yaÅŸ arasında anlamlı bir iliÅŸki saptanmamıştır. Çalışma sonuçları ele alındığında orta yaÅŸ ve üzeri özürlülük nedeni olarak inme, hastaların kognitif fonksiyon ve duygu-durumlarında olumsuz deÄŸiÅŸikliklere neden olmakta, bu durum düşük seviyede olan fonksiyonel aktivite performansları üzerinde de olumsuz etkili olmaktadır. Ä°nme geçiren hastaların motor fonksiyon ve fonksiyonel yeteneklerinin rehabilitasyonu ile birlikte duygusal durum ve kognitif fonksiyonlarının da dikkatle ele alınması ve multidisipliner, kapsamlı bir rehabilitasyon programı gerekliliÄŸini vurgulamak istiyoruz. Keywords : Ä°nme, Depresyon, Kognitif Fonksiyon.