Turkish Journal of Geriatrics 2011 , Vol 14, Issue 2
YAŞLILARDA KAS İSKELET SİSTEMİ PROBLEMLERİ VE İLAÇ KULLANIMI: PRATİSYEN HEKİMLERİN PERSPEKTİFİ
Ayçe ATALAY1, Yeşim GÖKÇE KUTSAL2, Levent ÖZÇAKAR2
1Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı İSTANBUL
2Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı ANKARA
Giriş: Yaşlı populasyon tüm dünyada ve ülkemizde artmaktadır ve bu grup hastanın sağlık hizmetlerinden beklentileri kronik hastalıklarından dolayı yükselmektedir. Farklı kas iskelet sistemi hastalıklarına bağlı olarak osteoartrit, osteoporoz ve ağrı prevelansının yaşla birlikte arttığı bilinmektedir. Bu çalışmada birinci basamak sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi ile ulusal sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi pek çok ülkede temel hedef olduğundan; pratisyen hekimlerin görüşlerini alarak; onların yaşlı populasyondaki kas iskelet sistemi problemleri ile ilgilenirken karşılaştıkları problemleri incelenmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Devlete bağlı olarak çalışan 159 birinci basamak sağlık merkezi rastgele seçilerek çalışmaya dahil edildi. Pratisyen hekimlere yaşlı populasyonda hangi sağlık problemleri ile karşılaştıkları tercih ettikleri ilaç grupları, intraartiküler veya intralezyonel enjeksiyon uygulamalarına yaklaşımları osteoporoz tedavisinde reçetelendirdikleri ilaçlar, hasta memnuniyetinin en yüksek olduğu ilaçlar, yaşlı hastaların sağlık personeli dışındaki kişilerden aldıkları tavsiyeler üzerine kullanma eğiliminde oldukları ilaçlar ve reçetesiz olarak kullandıkları ilaçlar soruldu.

Bulgular: Yaşlılarda kas iskelet sistemi problemleri için en sık kullanılan ilaçlar; steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (SOAİİ), onları takiben COX-2 spesifik SOAİİ ve parasetamoldü. En fazla hasta memnuniyeti COX-2 spesifik SOAİİ ile, takiben SOAİİ, kortikosteroidler ve parasetamol ile izlendi. Hastaların % 90.4'ü sağlık dışı kişilerden aldıkları tavsiyeye göre reçete talebinde bulundu. Pratisyen hekimler SOAİİ' ların, antibiyotiklerin, vitamin ve mineral preparatlarının ve kardiyovasküler sistem ilaçlarının reçetesiz olarak kullanıldığını gözlemlemişlerdi.

Sonuç: Pratisyen hekimler ağrı problemleri olan yaşlı hastaların bakımında sıklıkla yer almaktadır. SOAİİ'lar kas iskelet sistemi ağrılarında en sık kullanılan ilaçlardır. Yaşlı hastalarda geniş bir yelpazedeki ilaç gruplarında reçetesiz olarak kullanım sözkonusudur. Keywords : Pratisyen Hekim; Kas ve İskelet Sistemi Hastalıkları; Anti-inflamatuar İlaç, Non- Steroid; Ağrı