Turkish Journal of Geriatrics 2002 , Vol 5, Issue 4
EDİRNE HUZUREVİ'NDE KALAN YAŞLILARIN KİMİ SOSYO-DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE KATZ İNDEKSİNE GÖRE GÜNLÜK YAŞAM ETKİNLİKLERİ
Ufuk BERBEROÄžLU, Hatice GÃœL, Muzaffer ESKÄ°OCAK, Galip EKUKLU, Ahmet SALTIK
Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı ABD, Edirne Amaçlar: Edirne Huzurevi'nde kalan yaşlıların, kimi sosyo-demografik özelliklerinin saptanması, günlük yaşam etkinliklerinin Katz İndeksi aracılığı ile değerlendirilmesi ve ilişkilendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem-Gereçler: Araştırma; tanımlayıcı ve kesitseldir. Edirne Huzurevi'nde kalan 101 yaşlıyı kapsamıştır. Hastanede olan, görüşmeyi kabul etmeyen ve işbirliği sağlanamayan toplam 14 kişinin dışında, kalan 87'si ile yüzyüze görüşülmüştür. Yaşlıların günlük yaşam etkinliklerindeki bağımlılık durumları, Katz İndeksi ile değerlendirilerek, ilişkilendirmeler yapılmıştır. Görüşmeler, ön denemesi yapılmış anket formuyla Huzurevi'nde gerçekleştirilmiştir (Mayıs 2001). Bulgular : Edirne Huzurevi'nde kalan yaşlıların % 73,6'sı erkek, % 26,4'ü kadındır. Yarısı temel eğitimden yoksun olup, % 47'si duldur. _'ü kendi isteği ile Huzurevine gelmiştir. Yarıya yakına hiç ziyaret edilmemektedir. En çok kullanılan yardımcı aygıtlar; gözlük ve diş protezidir. % 74.7'sinde en az bir süregen (kronik) hastalık vardır ve % 79.1'i daha önce hastanede yatmıştır. Sık görülen süregen hastalıklar; hipertansiyon, serebro-vasküler olay ve kalp yetmezliğidir. Erkek ve kadın yaşlıların Katz İndeksi değerlendirmesine göre; alışveriş yapma, yemek hazırlama ve ulaşımda bağımlılıkları ilk sıralarda bulunmaktadır. Sonuç ve Öneriler : Huzurevi yaşlılarının yarısı temel eğitimden yoksun olup, % 47'si duldur. 3/4'ü kendi isteği ile gelmiştir. Yaşlıların % 43.7'si hiç ziyaret edilmemektedir. En çok kullanılan yardımcı aygıtlar; gözlük ve diş protezidir. % 74.7'sinde en az bir süregen hastalık vardır ve % 79.1'i daha önce hastanede yatmıştır. Erkek ve kadın yaşlıların Katz İndeksi değerlendirmesine göre; alışveriş yapma, yemek hazırlama ve ulaşımda önemli düzeyde sorunları vardır. Bundan dolayı, Huzurevinde temel gereksinimleri karşılayacak, alışverişe elveren bir dükkan varlığı ve araç servisi desteğinin artırılması uygun olacaktır. Yaşlılara verilen hizmetlerde Huzurevleri önemli bir yer tutmaktadır. Aslında temelde toplum içinde bakım hedeflenmelidir. Yaşlıları küçük kümelere ayırmaya olanak sağlayan Huzurevlerinin daha uygun olacağı düşünülmektedir. Bu model, Huzurevlerinde kalabalık yaşamdan kaynaklanan sorunları da en aza indirecektir. Keywords : Yaşlı sağlığı, Günlük yaşam etkinlikleri, Huzurevi, Geriatri, Katz İndeksi