Turkish Journal of Geriatrics 2004 , Vol 7, Issue 4
YAÅžLILIK VE YAÅžLI AYRIMCILIÄžI
Nesrin ÇİLİNGİROĞLU, Simge DEMİREL
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, ANKARA
Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu, ANKARA
2000 yılında 6.1 milyar olan dünya nüfusunun, 2100 yılında 9.1 milyara ulaşıp azalmaya baÅŸlayacağı tahmin edilmektedir. Bu deÄŸiÅŸikler yaÅŸ yapılarına yansıyacak, yaÅŸlı nüfusun payı artacaktır. DoÄŸuÅŸta beklenen ortalama yaÅŸam süresinin uzamasıyla \"nüfusun yaÅŸlanması\" olarak adlandırılan demografik deÄŸiÅŸim toplumda farklı ÅŸekillerde, saÄŸlık bakım hizmetlerinde, saÄŸlık harcamalarında, sosyal güvenlikte vb. alanlarda yansıyacak ve “yaÅŸlı ayrımcılığı” çoÄŸu toplumda görülebilecektir. Ancak, yaÅŸlılık, önüne geçilmesi mümkün olmayan biyolojik, kronolojik ve sosyal yönleri ile sorunları da olan bir süreçtir. YaÅŸlı ayrımcılığı, yaÅŸlı insanlara yönelik bir ayrımcılık, ırk ayrımcılığı ve cinsiyet ayrımcılığı gibi eyleme dönüşebilen bir ideoloji türü olarak tanımlamıştır. Ä°leri yaÅŸtakilere yönelik önyargıyı tutum ve davranışlar aracılığı ile ifade eden bir terimdir. YaÅŸlı ayrımcılığının olumsuz etkileri, iÅŸyerindeki ayrımcılık, saÄŸlık bakımı sistemindeki yanlılık, ve sosyal önyargılarda, taraf tutmada görülür. YaÅŸlı ayrımcılığınının teorik temellerini ölümden duyulan korku; gençliÄŸe, bedensel güzelliÄŸe ve cinselliÄŸe verilen önem; ekonomik verimliliÄŸe ve üreticiliÄŸe verilen önem; yaÅŸlılarla ilgili yapılan araÅŸtırmaların bir çoÄŸunun huzurevlerinde, bakımevlerinde ya da hastanelerdeki yaÅŸlılar üzerinde yapılması oluÅŸturur. Daha saÄŸlıklı ve daha aktif yaÅŸlı bireylerin oluÅŸturulması için yaÅŸlılara yönelik politikalar yeniden düzenlenmelidir. Sosyal güvenlik sistemleri kısa vadeli çözümler getirmek yerine, nüfustaki demografik deÄŸiÅŸiklikleri ciddiye alan önlemler almalıdır. SaÄŸlık, eÄŸitim, istihdam politikaları da bu deÄŸiÅŸime mutlaka uyum saÄŸlamalıdır. Aksi takdirde, sorun yalnızca yaÅŸlılar için deÄŸil, halen olduÄŸu gibi gençleri için de var olacaktır. Keywords : YaÅŸlı ayrımcılığı; YaÅŸlı nüfus, YaÅŸlanma, Sosyal ayrımcılık, Demografik yapı, Sosyal güvenlik.