Turkish Journal of Geriatrics 2000 , Vol 3, Issue 1
Huzur Evinde Yaşayan Bir Grup Yaşlıda Fonksiyonel-Kognitif Değerlendirme Ve İlaç Kullanımı
Şenay ESENGEN, Ümit SEÇKİN, Pınar BORMAN, Hatice BODUR, Yeşim GÖKÇE-KUTSAL, Metin YÜCEL
Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniği-Ankara
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Ankara
Bu çalışmanın amacı, huzurevinde yaşayan bir grup yaşlıdan yola çıkarak, ülkemizdeki geriatrik yaş grubunda fonksiyonel bağımsızlık ve kognitif fonksiyonları değerlendirmek, steroid olmayan antiinflamatuarlar (SOAİİ) başta olmak üzere ilaç kullanım sıklığı ve yan etki insidansını araştırmak, ayrıca ilaç kullanımı ile fonksiyonel bağımsızlık ve kognitif fonksiyonların ilişkisini irdelemekti. Çalışmaya yaş ortalaması 77.2±8.7 yıl olan 108'i kadın, 92'si erkek toplam 200 yaşlı dahil edildi. Hastaların sosyo-demografik özellikleri ve ilaç kullanımı sorgulandı. Kognitif ve fonksiyonel durumlarının değerlendirilmesinde mini mental durum testi (MMSE) ve fonksiyonel bağımsızlık skalası (FİM) kullanıldı. Yaşlıların toplam FIM ve MMSE skorları sırasıyla 106.7±21.7 ve 20.4±7 olarak bulundu. Kadınların %77.7'si, erkeklerin ise %47.8'i bir yardımcıya ihtiyaç duyuyordu. MMSE skorları kadınların %49'unda, erkeklerin ise %19'unda 18 den düşüktü. Yaş artışı ile bu skorlar arasında negatif korelasyon mevcuttu. Kadınların %94.4'ü, erkeklerin %80.4'ü en az bir tane ilaç kullanıyordu. Kadınlarda ortalama reçeteli ilaç tüketimi 3.59, erkeklerde 2.39 olarak bulundu. Reçetesiz ilaç tüketimi oldukça fazlaydı ve toplam tüketilen ilaçların %14.4'ü doktor reçete ve önerisi olmadan alınıyordu. Reçetesiz olarak kullanılan ilaç sayısı FİM ve MMSE skorları ile pozitif korelasyon gösteriyordu (p<0.05). Reçetesiz kullanılan ilaçların büyük kısmını %72.5 oranla SOAİİ'lar oluşturuyordu. Sonuç olarak huzurevinde kalan yaşlılarda polifarmasi saptanmıştır. Polifarmasi ve bundan kaynaklanan ilaç yan etkilerini önleyerek hastaların yaşam kalitesini arttırmak için eğitime önem verilerek uygulanacak tedavi yaklaşımları gerekmektedir. Keywords : Yaşlı, İlaç kullanımı, Polifarmasi, Fonksiyonel değerlendirme, Kognitif değerlendirme