Turkish Journal of Geriatrics 2010 , Vol 13, Issue 4
KARS'TA 60 YAŞ ÜSTÜ POPÜLASYONDA BİLİŞSEL İŞLEVLERİN TARANMASI: ALAN ÇALIŞMASI
Gülnaz KARATAY, Betül AKTAŞ, Semra ERDAĞI
Kafkas Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu KARS Giriş: Yaşlılık fizyolojik, morfolojik, işlevsel kapasitedeki gerileme ile karakterize biyolojik bir süreç olarak tanımlanabilir. Özellikle bu süreçte bilişsel alanda ortaya çıkan patolojik yıkımlar geri dönüşümsüzdür ve yaşam kalitesini önemli ölçüde azaltmaktadır. Bu nedenle yaşlılarda bellek, dikkat, algı gibi bilişsel işlevlerin ve psikolojik durumun aralıklı olarak değerlendirilmesi erken tanı olanağı sağlayacaktır. Bu çalışma Kars'ta 60 yaş üstü popülasyonda bilişsel işlevlerin taranması amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı türde yapılan bu çalışmanın verileri 20 Şubat-20 Mart 2009 tarihleri arasında Kars İl Merkezinde yaşayan 60 yaş üstü bireylerle yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Kars şehir merkezindeki sağlık ocağına kayıtlı bulunan 60 yaş üstü bireylerin Ev Halkı Tespit fişlerinden adresleri alınmış ve evlerine gidilmiştir. Bu kapsamda 1206 yaşlıya, sosyo-demografik özellikler formu, Standardize Mini Mental Test (SMMT) ve Geriatrik Depresyon Ölçeği (GDÖ) uygulanarak verileri toplanmıştır. Veriler toplanırken gönüllülük esas alınmıştır. Elde edilen veriler yüzdelikler, bağımsız t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Kruskal Wallis önemlilik testleri kullanılarak değerlendirilmiştir.

Bulgular: Yaşlılarda SMMT puan ortalaması 22.05 ± 7.46 olup, % 44. 4'ü 19-24 puan aralığında, % 32'si 25-30 puan aralığında, % 23.6'sı ise 19 puanın altında almışlardır. Katılımcı bireylerin GDÖ'den aldıkları puan ortalaması ise 13.38 ± 6.86 olup % 52.9'u ölçeğin kesme puanı olan 13 puan ve üzerinde almışlardır. SMMT ve GDÖ puanı yaş, cinsiyet, öğrenim durumu, eşin yaşama durumu, sürekli ilaç kullanma ve sigara kullanma durumu ile anlamlı ilişkiler göstermiştir

Sonuç: Tarama kapsamına alınan yaşlılarda elde edilen SMMT ve GDÖ puanlarına göre katılımcı bireylerin önemli bir kısmında bilişsel ve mental alanda sorunlar olduğu görülmektedir. Keywords : Yaşlanma; Bilişsel kapasite; Depresyon