Turkish Journal of Geriatrics 2003 , Vol 6, Issue 2
YAÅžLILARDA YAÅžAM DOYUMU
Melek ÖZER, Özlem ÖZSOY KARABULUT
Ege Ãœniversitesi HemÅŸirelik Yüksekokulu Halk SaÄŸlığı HemÅŸireliÄŸi Anabilim Dalı, Ä°zmir YaÅŸam doyumu ya da bilinen adıyla mutluluk, çaÄŸlar boyunca insanlığın ilgi odağı olmuÅŸ konulardan biridir. YaÅŸam doyumunu tanımlamak için önce ‘doyum’ kavramının açıklanması gerekmektedir. Doyum, beklentilerin, gereksinimlerin, istek ve dileklerin karşılanmasıdır. YaÅŸam doyumu ise, bir insanın beklentileriyle (ne istediÄŸi), elinde olanların karşılaÅŸtırılmasıyla ( neye sahip olduÄŸu ) elde edilen durum ya da sonuçtur. YaÅŸam doyumu kiÅŸinin beklentilerinin, gerçek durumla kıyaslanmasıyla ortaya çıkan sonucu gösterir. YaÅŸam doyumu, genel olarak kiÅŸinin tüm yaÅŸamını ve bu yaÅŸamın çok çeÅŸitli boyutlarını içerir. YaÅŸam doyumu denildiÄŸinde, belirli bir duruma iliÅŸkin doyum deÄŸil, genel olarak tüm yaÅŸantılardaki doyum anlaşılır. YaÅŸlılıkta önemli olan, iÅŸe yaramaz olduÄŸunu hiçbir zaman düşünmemektedir. Bu iÅŸe yaramazlık düşüncesinden kurtulmanın en iyi yolu, kendine mutluluk veren iÅŸlerle uÄŸraÅŸmaktır. YaÅŸlıların kendilerini deÄŸersiz, iÅŸlevlerini yitirmiÅŸ ve güçsüz hissetmeleri, onların yaÅŸamdan doyum saÄŸlamalarında önemli bir engel olarak görünmektedir. Çalışan ve üreten insan, emeklilikten kısa bir süre sonra kendisini boÅŸlukta ve iÅŸlevsiz olarak görmektedir. Artık ‘eski yaÅŸantılarını anma’ dönemine girmiÅŸ olduÄŸu düşünülmektedir. Bu durum doÄŸal olarak yaÅŸlılarda yaÅŸam doyumunu olumsuz yönde etkilemektedir. Oysa toplumumuz, yaÅŸlılara her zaman bir denge unsuru ve deneyim kaynağı olarak gereksinim duymaktadır. Dolayısıyla yaÅŸlılarda yaÅŸam doyumunu etkileyen faktörlerin bilinmesi, yaÅŸlıların saÄŸlığı koruyucu ve geliÅŸtirici davranışlar sergilemelerinde, topluma kazandırılmalarında ve mutlu olmalarında önem taşımaktadır. Keywords : YaÅŸam doyumu, mutluluk, yaÅŸlı, yaÅŸlanma, yaÅŸlılık