2Dokuz Eylül Üniversitesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Öğretim Üyesi Amaç: Total Diz Artroplastisi (TDA) uygulanan geriatrik hastaların ameliyat sonrası erken dönemdeki fonksiyonel düzeylerinin araştırılmasıdır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya gonartroz nedeniyle TDA uygulanan yaş ortalaması 71.54±4.48 olan 7'si erkek, 99'u kadın toplam 106 hasta alındı. Hastaların ameliyat öncesi ve sonrası 2., 6.gün ve taburcu edilirken Iowa Yardım Düzeyi Skalası (IYDS) ile fonksiyonel aktiviteleri, Iowa Ambulasyon Hız Skalası ile (IAHS) ile yürüme hızları değerlendirildi. Ayrıca diz hareket açıklıkları (universal gonyometre ile), diz fonksiyonları [Hospital for Special Surgery (HSS) diz skoru ile], hastanede kalış süreleri ve ağrı düzeyleri (vizüel analog skalası) ile değerlendirildi.
Bulgular: Ameliyat öncesine göre ameliyat sonrası 2. ve 6. günlerde hastaların fonksiyonel aktivite düzeylerinde (IYDS) ve yürüme hızlarında (IAHS) azalma olduğu (p<0.05) buna karşın taburculuk esnasında her iki parametrede, anlamlı düzeyde gelişme (p<0.05) olduğu tespit edildi. Ameliyat öncesi diz fleksiyonu 100.17±14.66, ekstansiyon kaybı 3.32±4.54 iken taburcu edilirken diz fleksiyonu 72.79±12.66, ekstansiyon kaybı 1.59±1.97 idi. Ameliyat öncesi HSS diz skoru 58.57±11.99, taburcu olurken 63.53±8.09 idi. Vizüel analog skalasına göre hastaların istirahat ve aktivite düzeyleri ameliyat öncesine göre ameliyat sonrası 2., 6. günler ve taburcu olurken anlamlı derece de daha düşüktü (p<0.05). Hastaların ortalama 10.60±4.65 günde hastaneden taburcu edildikleri belirlendi.
Sonuç: Geriatrik hastalarda TDA ameliyat sonrası hem fonksiyonel aktivitelerde hem de yürüme hızlarında bir azalma meydana gelmektedir. Bu da hastaların hastanede kalış süresini arttırabilmekte, bağımsızlık düzeylerini azaltabilmekte ve bazı komplikasyonların gelişmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle bağımsız bir yaşam için transfer ve mobilite aktivitelerinin erken dönemde kazanılması gerekmektedir ve bunlara yönelik rehabilitasyon seçenekleri geliştirilmelidir.
Keywords : Geriatrik, Gonartroz, Total diz artroplastisi, Fonksiyonel düzey, Rehabilitasyon, Bağımsızlık