Turkish Journal of Geriatrics 2001 , Vol 4, Issue 4
Trabzon 2 No. lu Merkez Sağlık Ocağı Bölgesinde Yaşlıların Medikososyal Durumlarının Değerlendirilmesi
Füsun YARIŞ, Gamze ÇAN, Murat TOPBAŞ, Mehmet KAPUCU
Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Trabzon
Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Trabzon
Birçok toplumda 65 yaş üzerine çıkan beklenen yaşam süresi ile birlikte, yaşlı nüfusun genel nüfus içindeki oranındaki artışlar bu yaş gruplarına özgü sağlık ve sosyal sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu çalışma Trabzon 2 No.lu Merkez Sağlık Ocağı Bölgesi'nde yaşlıların mediko-sosyal durumlarını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın evrenini bölgedeki 650 yaşlı oluşturmuş, ancak 280 kadın, 280 erkek toplam 560 kişiye ulaşılmıştır. Kadınların yaş ortalaması 70.9 ± 0.3, erkeklerin ise 70.5 ± 0.4 yıldır. Yaşlıların %80.5'i genç yaşlı grubunda yer almaktadır. Kadınların %53.6'sı evli, %45.7'si dul, erkeklerin %87.1'i evli, %12.1'i dul olarak saptanmıştır. Kadınların %66.1'i, erkeklerin %42.7'si okuryazar değil; okuryazar ve ilkokul mezunu olanların toplamı kadınlarda %29.7 erkeklerde %59.7 olarak bulunmuştur. Kadınların %98.3'ü ev hanımı, erkeklerin ise %31.4'ü işçi emeklisi olup; kadınların %16.4'ünün, erkeklerin %9.3'ünün herhangi bir sosyal güvencesinin olmadığı saptanmıştır. Kadınların %82.1'inin, erkeklerin ise %92.9'unun kendine ait bir odası olduğu, her iki cinsiyette de yaklaşık %90'ının çevresinde en az bir arkadaşı ve en az bir akrabasının olduğu bulunmuştur. Sigara alışkanlığı kadınlarda %2.1, erkeklerde %76.1; alkol alışkanlığı kadınlarda görülmezken, erkeklerde %15.7 idi. Çalışma grubundakilerin daha önce tanı ve tedavi aldıkları hastalıklar sorgulandığında kadınlarda hipertansiyonun %37.9, kas ve iskelet sistemi hastalıklarının % 26.8, koroner kalp hastalığının %16.1, diabetes mellitusun %16.4 sıklığında görüldüğü, bu hastalıkların erkeklerde sırasıyla %33.6, %15.4, %22.5 ve %10.7 oranında görüldüğü saptanmıştır. Günlük aktivite durumları incelendiğinde kadınların merdiven inip çıkma ve hafif ev işleri aktivitelerinde, erkeklere göre yetersiz oldukları saptanmıştır. Kronik hastalıkları olanların %64.8'inin devamlı ilaç kullandıkları bulunmuştur. En sık kullanılan yardımcı sağlık cihazının kadınlarda %57.1 ile takma dişken, erkeklerde %49.3 ile gözlük olduğu saptanmıştır. Sonuçta; sağlık hizmeti planlanırken, yaşlıların öncelikli gruplardan biri olması gerektiği düşünülmelidir. Koruyucu geriatrik yaklaşım, ancak özellikleri bilinen populasyonun izlemi ve aileyi de içeren ekip anlayışıyla sağlanabilir. Keywords : Yaşlı, Sağlık durumu, Sosyal durum, Günlük aktivite, Yardımcı cihaz