2Kırıkhan Devlet Hastanesi, Psikiyatri Kliniği HATAY
3Çankaya Üniversitesi, Psikoloji Bölümü ANKARA
4Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı ANKARA Giriş: Bu çalışmanın amacı demans hastalarına bakım veren yakınlarında ajitasyonun öznel bakım veren yüküne etkisinin depresif belirtiler, bilişsel işlevler, demans süresi, bakım verenin yaşı, eğitimi, cinsiyeti gibi diğer etmenlerle birlikte araştırılmasıdır.
Gereç ve Yöntem: Araştırmaya toplam 49 demans hastası (Ort. yaş: 76.5; Ss: 5.6) ve 49 bakım vereni katılmıştır. Verilerin toplanmasında, hastalara Standardize Mini Mental Test ve Cornell Demansta Depresyon Ölçeği, bakım verenlere ise Cohen-Mansfield Ajitasyon Envanteri, Bilişsel Kayıp için Bilgilendiriciye Uygulanan Anket ve Zarit Bakıcı Yükü Ölçeği uygulanmıştır.
Bulgular: Bakım verenin cinsiyeti ve yakınlık türü ile Zarit Bakıcı Yükü Ölçeği puanları açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadığı gibi Standardize Mini Mental Test ve Cornell Demansta Depresyon Ölçeği puanları, bakım verenin eğitim süresi, hastanın yaşı, eğitim süresi ve hastalık süresi ile de anlamlı korelasyon bulunmamıştır. Zarit Bakıcı Yükü Ölçeği ile Cohen-Mansfield Ajitasyon Envanteri puanı, bakım veren yaşı ve Bilişsel Kayıp için Bilgilendiriciye Uygulanan Anket puanı arasında anlamlı korelasyon saptanmıştır. Lineer regresyon analizinde ise bakıcı yükünün yalnızca ajitasyon puanı ile ilişkili olduğu bulunmuştur.
Sonuç: Bu çalışmada elde edilen sonuçlar demans hastalarında Cohen-Mansfield Ajitasyon Envanteri ile değerlendirilen ajitasyon sıklığının öznel bakım veren yükünü belirleyen temel faktör olduğuna işaret etmektedir. Bakım verme işinin kolaylaştırılması için psikofarmakolojik tedavilerin yanı sıra bakım verenlere yönelik psikososyal girişimler de etkili olmaktadır. Ülkemizde ajitasyona yönelik müdahaleler içeren evde ve gündüz bakım hizmetlerinin, bakım verenlere yönelik psikososyal destek ve bilgilendirme programlarının yaygınlaştırılması gereklidir.
Keywords : Demans; Bakım Verenler; Psikomotor Ajitasyon