Turkish Journal of Geriatrics 2003 , Cilt 6, Sayı 2
YAŞLI YANIK HASTALARINDA MORTALİTEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Arife POLAT DÜZGÜN, M. Mahir ÖZMEN, Emrah SENEL, Faruk COŞKUN
Ankara Numune Hastanesi 3. Cerrahi KliniÄŸi, Dr., Ankara
Ankara Numune Hastanesi 3. Cerrahi Kliniği, Doç. Dr., Ankara
Ankara Numune Hastanesi Yanık Ünitesi, Dr., Ankara
Amaç: YaÅŸlılarda görülen travmaların %8’ini yanıklar oluÅŸturmaktadır. Çünkü yaÅŸlılık fizyolojisine baÄŸlı olarak görme fonksiyonlarında bozulma ve reflekslerde görülen yavaÅŸlama travma riskini artırmaktadır. YaÅŸlı hastalarda yanık daha yüksek morbidite ve mortaliteye neden olmaktadır. Hastalar ve Yöntem: 1998-2001 tarihleri arasında hastanede yatırılarak tedavi edilen 6O yaÅŸ ve üstü 54 (34 K) hastaya ait kayıtlar retrospektif olarak deÄŸerlendirildi. Bu amaçla hasta dosyaları, yaÅŸ, cinsiyet, yanık nedeni, baÅŸvuru zamanı, yatış süresi, yanık alanı, yandaÅŸ hastalık, mortalite nedeni gibi parametreler açısından incelendi. Bu parametrelerle mortalite arasındaki iliÅŸki analiz edildi. Bulgular: Hastaların ortalama yaşı 70 (60-95 yaÅŸ) ve yanıkların %90’ı ev kazalarına baÄŸlı idi. Olguların %33 (18)’ü sıcak sıvı %60 (32)’ı alev yanığı ve %7 (3)’si elektrik yanığı idi. Hastaların %50’si yanığın olduÄŸu gün içinde bir hastaneye baÅŸvurmuÅŸtu. Ortalama yanık alanı %18 , ortalama yatış süresi 18 (1-64) gündü. Mortal seyreden 15 (% 31) hastada yanık alanı ortalama % 31 iken yanık alanı % 30’un üzerinde olan hastalarda mortalitenin anlamlı derecede yükseldiÄŸi saptandı. Hastalarda en sık ölüm nedeni akut böbrek yetmezliÄŸi ve yanık komplikasyonları idi. YandaÅŸ hastalığı olan 24 hastada mortalite oranı % 34 (8/24) olup istatistiksel anlamlılık saptanmadı. Sonuç: Mortaliteyi etkileyen faktörler incelendiÄŸinde sadece yanık alanının > %30 olması bağımsız prognostik faktördür. YaÅŸlılarda çoÄŸunlukla yanık ev ortamındaki kazalara baÄŸlıdır. Bu nedenle basın yayın organları aracılığı ile düzenlenecek kampanyalarla kazalara baÄŸlı yanıklar önlenebilir. Anahtar Kelimeler : Yanık, yaÅŸlı, mortalite, etiyoloji, yanık alanı, yandaÅŸ hastalık