Turkish Journal of
GERIATRICS

Selçuk Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, Konya
Hacettepe Ãœniversitesi HemÅŸirelik Yüksekokulu Halk SaÄŸlığı HemÅŸireliÄŸi A.B.D., Ankara Evde yaÅŸayan yaÅŸlılarda mobilite yetisindeki bozulma Günlük YaÅŸam Aktivitelerinde (GYA) bağımlılıktan daha erken baÅŸlamakta, ilerleyici ve yaygın bir özellik göstermektedir. AraÅŸtırmanın amacı evde yaÅŸayan yaÅŸlılarda mobilitede yetiyitimi durumunu saptama, etkileyen faktörler ve bu durumun yol açtığı sorunların incelenmesidir. Bu çalışma tanımlayıcı türdedir. 245 yaÅŸlı (65+) ile yapılan bu çalışmada mobilitede yetiyitiminin deÄŸerlendirilmesinde Rivermead Mobilite Ä°ndeksi (RMÄ°), fiziksel-sosyal yetiyitiminin deÄŸerlendirilmesinde Kısa Yetiyitimi Anketi (KYA) kullanılmıştır. Mobilitede yetiyitimi ile çeÅŸitli özellikler arasındaki iliÅŸkinin incelenmesinde X2 , Fisher kesin X2, Mann Whitney U ve Anova (F) önemlilik testleri kullanılmıştır. Çalışma grubundaki yaÅŸlıların % 68.6’ sının mobilitede yetiyitimi bulunduÄŸu saptanmıştır. YaÅŸ, cinsiyet, eÄŸitim, medeni durum, yalnız yaÅŸama, sürekli aylık gelir, postürel hipotansiyon, kronik hastalık ve sayısı, hipertansiyon, kalp yetmezliÄŸi, osteoartrit-romatoid artrit, iÅŸitme bozukluÄŸu, ilaç kullanma ve sayısı, antihipertansifler mobilitede yetiyitimi ile iliÅŸkili iken bakıcısı olma, saÄŸlık güvencesi, dispne, bronÅŸit, kronik eklem ve sırt aÄŸrısı, diyabet, görme bozukluÄŸu ve diüretiklerin iliÅŸkili olmadığı saptanmıştır. Ayrıca mobilitede yetiyitimi olanlar daha fazla fiziksel sosyal yetiyitimi yaÅŸamakta ancak mobilite puanı (RMÄ°) 10-14 puan arasında olanlar daha az fiziksel sosyal yetiyitimi yaÅŸamaktadırlar. Bu bulgulara dayanarak mobilitede yetiyitiminin ölçülmesi ve risk faktörlerinin dikkate alınmasının mobilitede yetiyitimi ve aynı zamanda fiziksel-sosyal yetiyitiminin önlenmesine katkıda bulunabileceÄŸi söylenebilir. Bu sonuçlar doÄŸrultusunda hemÅŸirelerin yaÅŸlı izleminde RMÄ°’ yi kullanmaları önerilmiÅŸtir. Böylece hemÅŸirelerin yaÅŸlılarda mobilitede yetiyitimini erken tanıyabileceÄŸi ve risk faktörlerini de göz önünde bulundurarak yetiyitiminin önlenebileceÄŸi vurgulanmıştır. Anahtar Kelimeler : Evde yaÅŸayan yaÅŸlılar, yetiyitimi, mobilite, risk faktörleri, koruyucu bakım