2Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı ISPARTA
3Gönen Toplum Sağlığı Merkezi ISPARTA
4Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı ISPARTA Giriş: Bu çalışmada bir toplum sağlığı hizmet bölgesinde yaşayan yaşlıların uygunsuz ilaç kullanma olasılığının ve ilaç uyumsuzluğunun değerlendirilmesi ile potansiyel uygunsuz ilaç kullanımı ve ilaç uyumsuzluğu için risk faktörlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki çalışma Türkiye'nin İsparta ilindeki bir Toplum Sağlığı Bölgesinde yaşayan 65 yaş üzeri 687 yaşlı bireyi kapsamaktadır. Araştırmanın bağımlı değişkenleri uygunsuz ilaç kullanma olasılığı ve ilaç uyumsuzluğudur. Araştırmanın bağımlı ve bağımsız değişkenlerini içeren yapılandırılmış anket, yaşlılara evlerinde yüz-yüze görüşme yöntemiyle uygulanmıştır. Veri analizinde ki-kare, bağımsız gruplarda t-testi ve lojistik regresyon kullanılmıştır.
Bulgular: Her gün en az bir ilaç kullanan yaşlıların %17,6'sı en az bir adet uygunsuz ilaç kullanım olasılığını tanımlamışlardır. Non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar ve digoxin (>0,125 mg/gün) en sık uygunsuz kullanılan ilaçlardı. Yaşlıların %40,6'sında ilaç uyumsuzluğu saptandı. İlaç uyumsuzluğunu belirleyen davranışlar içinde "ilaç içmeyi unutma" en sık görüldü. Çok değişkenli analizlerde polimorbidite (p=0,001) ve polifarmasi (p=0,016) uygunsuz ilaç kullanma olasılığı için risk faktörleriydi. İlaç uyumsuzluğu için tek risk faktörü "kullanılan ilaçların çoğu yan etkisini bilmemek" ti (p=0,018).
Sonuç: Bu çalışmada uygunsuz ilaç kullanma olasılığı ve ilaç uyumsuzluğu sıklığı diğer çalışmaların çoğundan daha düşüktü. Polifarmasi ve polimorbiditenin uygunsuz ilaç kullanma olasılığı için risk faktörleri olması nedeniyle hekimler polimorbiditesi olan yaşlı hastalarda ilaç seçiminde dikkatli olmalıdır.
Anahtar Kelimeler : Yaşlı; Uygunsuz İlaç Kullanımı; İlaç Uyumu