Turkish Journal of
GERIATRICS

Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, Halk Sağlığı Hemşireliği A.D., Doç.Dr.
Atatürk Ãœniversitesi HemÅŸirelik Yüksekokulu, İç Hastalıkları HemÅŸireliÄŸi A.D., Yrd.Doç.Dr. Birinci basamak saÄŸlık hizmetleri ve burada çalışan saÄŸlık personeli saÄŸlığın her düzeyindeki yaÅŸlıya bakım vermekle yükümlüdür. YaÅŸlıların saÄŸlık bakım kalitesinin geliÅŸtirilmesi yaÅŸlılarla çalışan saÄŸlık personelinin bilgi, tutum ve davranışlarına baÄŸlıdır. Bu çalışma Erzurum’da birinci basamak saÄŸlık hizmetlerinde çalışan saÄŸlık personelinin yaÅŸlı bakımına iliÅŸkin bilgi, görüş ve uygulamalarını deÄŸerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı nitelikteki bu araÅŸtırmanın verileri Haziran 2002’de toplanmıştır. Erzurum merkezindeki saÄŸlık ocaklarında çalışan saÄŸlık personeli (doktor, hemÅŸire/saÄŸlık memuru ve ebe) araÅŸtırmanın evrenini oluÅŸturmaktadır. AraÅŸtırmada evrenin tamamına ulaşılması hedeflenmiÅŸ, ancak ulaşılabilen ve eksiksiz veri saÄŸlayan 130 (%65.7) kiÅŸinin verileri deÄŸerlendirmeye alınmıştır. Veri toplama aracı olarak araÅŸtırmacılar tarafından hazırlanan soru formu kullanılmıştır. Soru formunda birinci basamaktaki saÄŸlık personelinin yaÅŸlı saÄŸlığı ve bakımına iliÅŸkin olarak yapması gereken/beklenen görevlerin her biri için dört soru sorulmuÅŸtur. Her bir görev için bilgiyi ölçen birinci soru “Yasaya göre bu sizin göreviniz mi?”, görüşü ölçen ikinci soru “ Göreviniz olmalı mı?”, uygulamayı ölçen üçüncü soru “Bu görevi uyguluyor musunuz?” sorulmuÅŸtur. Her bir görevin dördüncü sorusu saÄŸlık personelinin ilerde bu görevi yapmaya iliÅŸkin görüşünü deÄŸerlendirmek amacıyla sorulmuÅŸtur. Veriler SPSS-10 programında frekans dağılımı ve ki-kare analiziyle deÄŸerlendirilmiÅŸtir. YaÅŸlı bireylerin saÄŸlık bakımı için sıralanan görevlerin bilinme oranı %26.2 ile %63.8 arasında bulunmuÅŸtur. “YaÅŸlı bireylerin evde bakımını yapmak” en az bilinen (%26.2), uygulanan (%17.7), benimsenen (%10) ve ilerde olması istenen (%32.3) görevdir. En az bilinen, uygulanan, benimsenen ve ilerde yapılması istenen diÄŸer görevler “saÄŸlıklı yaÅŸlı bireyin saÄŸlık bakımı”, “hasta yaÅŸlı bireyin bakımı”, “yaÅŸlı bireylerin tespitini yapmak” ve “yaÅŸlılara iliÅŸkin saÄŸlık ölçütlerini deÄŸerlendirmek”tir. “YaÅŸlı bireylerin saÄŸlık eÄŸitimini yapmak” en fazla bilinen (%63.8), uygulanan (%62.3), benimsenen (%80.8) ve ileride olması istenen (%73.1) görevdir. Bunu takiben en fazla bilinen görevin (%62.3) “yaÅŸlı bireylerin saÄŸlığını korumak” ve en fazla uygulanan (%59.2) görevin ise “yaÅŸlı bireylerin acil bakımını yapmak” olduÄŸu belirlenmiÅŸtir. SaÄŸlık personelinin yaÅŸlı bakımına iliÅŸkin görevlerini bilme ve uygulama oranlarının ilerde bu görevleri yapmaya iliÅŸkin görüşlerine oranla düşük olduÄŸu saptanmıştır. YaÅŸlı bakımına iliÅŸkin görevleri en fazla doktor grubu uygulamakta ve ilerde uygulamayı istemektedir. YaÅŸlı bakım hizmeti vermesi beklenen saÄŸlık personelinin yaÅŸlı saÄŸlığı ve bakımına iliÅŸkin geleneksel saÄŸlık hizmeti anlayışının deÄŸiÅŸtirilmesi ve konuyla ilgili bilgisi, duyarlılığı ve motivasyonunun arttırılması gerekir. Anahtar Kelimeler : YaÅŸlı bakımı, saÄŸlık personeli, birinci basamak, bilgi, görüş, uygulamalar.