2Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı İZMİR Giriş: Pulmoner rehabilitasyonun kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olan hastalarda egzersiz kapasitesini ve yaşam kalitesini arttırdığı; anksiyete ve depresyonu azalttığı gösterilmesine rağmen yaşlı ve genç hastalardaki sonuçları tam olarak bilinmemektedir. Çalışmamız yaşlı KOAH'lı olgularda, pulmoner rehablitasyonun etkisini saptamak amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Haftada iki kez hastanede ve bir kez evde uygulanan egzersiz programından oluÅŸan; sekiz haftalık pulmoner rehabilitasyon programına katılan stabil KOAH'lı hastalar ≤65 yaÅŸ ve >65 yaÅŸ olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Dispne, artan hızda mekik yürüme testi, St. George's Respiratory Questionnaire ile yaÅŸam kalitesi, anksiyete ve depresyon skoru pulmoner rehablitasyon öncesi ve sonrasında deÄŸerlendirilmiÅŸtir. YaÅŸlı ve genç hastalarda pulmoner rehablitasyonla saptanan deÄŸiÅŸiklikler karşılaÅŸtırılmıştır.
Bulgular: Yüz dokuz hastanın deÄŸerlendirildiÄŸi çalışmamızda genç hasta grubunda yaÅŸ ortalaması 58.96±4.63 olan 52 hasta, yaÅŸlı hasta grubunda da yaÅŸ ortalaması 73.58±5.75 olan 57 hasta yeralmıştır. Pulmoner rehablitasyon sonrasında yürüme mesafesinde gençlerde 76.86±93.18 m (p<0.0001) yaÅŸlılarda ise 34.64±60.35 m (p<0.0001) artış saptanmıştır. Genç hasta grubunda BORG skorunda -0.46±1.50 (p=0.04) azalma olurken yaÅŸlılarda dispnedeki azalma -0.12± 0.96 (p=0.35) olarak izlenmiÅŸtir. St. George's Respiratory Questionnaire, Hastane Anksiyete Depresyon skorlarında pulmoner rehabilitasyon sonrası gençlerde anlamlı düzelme olmasına raÄŸmen yaÅŸlılarda sadece St. George's Respiratory Questionnaire'ın ‘toplam' skorunda anlamlı düzelme olmuÅŸtur. Pulmoner rehabilitasyon sonrası dispne, St. George's Respiratory Questionnaire ve Hastane Anksiyete Depresyon skorlarında saptanan ortalama deÄŸiÅŸimlerin karşılaÅŸtırılmasında her iki grup arasında fark bulunmamış (p=NS); artan hızda mekik yürüme testinde pulmoner rehabilitasyon sonrası saptanan artış genç hasta grubunda daha fazla saptanmıştır (p=0.006).
Sonuç: Yaşlı KOAH'lı hastalar da pulmoner rehabilitasyon programlarından genç hastalar kadar yarar görebilmektedir. Bu olgular yaşları dolayısıyla pulmoner rehabilitasyon programından dışlanmamalıdırlar.
Anahtar Kelimeler : Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı; Egzersiz Kapasitesi; Yaşam Kalitesi; Anksiyete; Depresyon; Rehabilitasyon